Kup subskrypcję
Zaloguj się

Rośnie ściągalność VAT. W 2018 r. Polska dogoni Niemcy i Francję

W 2017 r. luka w VAT spadnie poniżej 17 proc. A już w kolejnym roku może spaść poniżej 13 proc. To poziom notowany w takich krajach, jak Niemcy, Francja oraz Wielka Brytania. Specjalny raport opublikowało Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych.

Polska od lat jest w czołówce państw Unii Europejskiej mających najniższą ściągalność VAT
Polska od lat jest w czołówce państw Unii Europejskiej mających najniższą ściągalność VAT | Foto: Shutterstock

Luka w VAT określa odsetek teoretycznych zobowiązań z tytułu podatku VAT, które ostatecznie z różnych powodów nie zasilają budżetu państwa.

W skład luki wchodzi szereg zjawisk w tym unikanie opodatkowania, uchylanie się od płacenia podatków jak i nadużycia, które w ostatnich latach w Polsce przybrały formę tzw. karuzel VAT-owskich. Te ostatnie wykorzystują ciąg powiązanych podmiotów, firmy słupy i opodatkowanie stawką zerową handlu wewnątrzwspólnotowego.

Polska w czołówce państw UE z najniższą ściągalnością VAT

Według CASE, Polska od lat jest w czołówce państw Unii Europejskiej mających najniższą ściągalność VAT. Luka w VAT w Polsce wzrosła z poziomu kilku procent w 2007 r. do ponad 25 proc. w 2015 r. Nominalnie było to 40 mld zł. Gorzej w raporcie wypadły tylko Rumunia, Słowacja, Grecja, Litwa i Włochy.

Z kolei wartość zwrotów podatku rosła szybciej niż wartość dochodów budżetu państwa. Stosunek zwrotów do wpływów stanowił 35,9 proc. w 2008 r. i 41,6 proc. w 2015 r. Przypisuje się to przede wszystkim wzrostowi skali wyłudzeń VAT w handlu wewnątrzwspólnotowym.

W raporcie CASE czytamy:

Spadek luki w VAT o ponad 12 pkt proc. w ciągu zaledwie dwóch lat byłby więc dużym sukcesem. Tym bardziej, że w ostatnim czasie nie udało się tego dokonać żadnemu z krajów UE. Według raportu CASE najszybciej ściągalność VAT poprawiała Estonia. W latach 2013-2015 luka w VAT spadła tam o 9 pkt proc., co spowodowane było głównie rozwojem narzędzi informatycznych (w 2014 r. w Estonii wdrożono m.in. centralny rejestr faktur). 

Działania Polski ws. luki VAT

Zdaniem CASE, podobne działania obserwujemy w Polsce. Na rosnącą ściągalność VAT w naszym kraju miało wpływ wprowadzenie Jednolitego Pliku Kontrolnego, pakietu paliwowego i ograniczanie kwartalnych rozliczeń.

Raport wskazuje również:

Z faktu, że wzrost podąża za spadkiem stosunku zwrotów do wpływów można wnioskować, że dzięki tym działaniom wyłudzenia w handlu wewnątrzwspólnotowym zostały niemal wyeliminowane. Według danych Ministerstwa Finansów (MF), wartość zwrotów w pierwszym półroczu 2016 roku wyniosła 45,77 mld zł, a w pierwszym półroczu tego roku 37,84 mld zł, czyli spadła do 32,11 proc. wpływów, a więc do wartości niższej niż w 2008 roku, kiedy o karuzelach VAT-owskich wiedziało jeszcze niewielu. 

CASE ocenia, że optymistyczne dane dotyczące dochodów i zwrotów VAT w 2017 r. wskazują na sukces, ale również pokazują, jak dużym wyzwaniem będzie dalsza szybka poprawa ściągalności VAT. Zaznaczono, że według Ministerstwa Finansów spadek luki w 2018 r. ma zostać spowodowany rozszerzeniem JPK, wdrożeniem systemu analizy ryzyka i wdrożeniem podzielonej płatności.

CASE pisze:

Z danych MF wynika też jednak, że dojście Polski do luki w VAT poniżej 13 proc. wymagać będzie nie tylko kontynuacji walki z wyłudzeniami, ale także ograniczenia skali szarej strefy. Tyle, że ograniczenie skali transakcji nierejestrowanych może okazać się o wiele trudniejsze niż walka z wyłudzeniami. 

Prognoza ma się spełnić w sytuacji, gdy wypełnią się optymistyczne założenia rządu dotyczące wzrostu dochodów z tytułu VAT. Chodzi o 150 mld zł w tym roku oraz 166 mld zł w projekcie budżetu na 2018 r.

WARTO WIEDZIEĆ: